Van duurzame oplossing naar systematische aanpak

Hoe kom je van losstaande duurzame oplossingen naar een systematische stedelijke aanpak die overal werkt? Wat zijn succesfactoren en voorwaarden? De ervaringen van 120 Europese steden uit het Europese Smart Cities and Communities Lighthouse programma werden gebundeld tijdens het evenement “Moving from Solutions to System Change” op 1 en 2 juni in Utrecht. Partners keken vooral naar de manier waarop slimme oplossingen zijn bereikt, en benoemden in workshops samen de belangrijkste ingrediënten en essentiële rollen voor een universele systematische aanpak. De komende tijd wordt in het IRIS Smart Cities project onderzocht hoe deze zes ingrediënten en rollen precies van invloed zijn op succesvolle samenwerkingsverbanden en innovatieve oplossingen. De resultaten van dit onderzoek worden in maart 2023 verwacht. Het evenement werd georganiseerd door de stad Utrecht, één van de drie Lighthouse steden van het IRIS Smart Cities project. Bekijk hieronder het visuele verslag, lees het uitgebreidere artikel of kijk beelden terug van de bijeenkomst (in het Engels).

Visuele presentatie Scalable Cities: From Solution to System Change

Naar een systematische aanpak

Tijdens “Moving from Solutions to System Change” werden de zes transitiepaden van het IRIS project belicht door zes internationale sprekers. Transitiepaden zijn de wegen die genomen zijn om stedelijke verduurzaming aan te pakken, namelijk 1) energie-positieve gebieden, 2) renovatie van gebouwen samen met bewoners, 3) een stadsbreed flexibel energienetwerk, 4) oplossingen met stedelijke open data platforms voor bewoners, 5) het betrekken van bewoners door co-creatie en 6) innovatiemanagement. Alle presentaties zijn terug te vinden in de visuele presentatie (in het Engels).

Vervolgens werd tijdens een workshop naar de belangrijkste succesfactoren gezocht en welke rollen daarbij relevant zijn. Iedere succesvolle aanpak heeft personen of organisaties die zich gedragen als ‘knight’, ‘champion’ en ‘boundary spanner’. De bijkomende succesfactoren zijn ‘informele netwerken + evenementen’, ‘betekenis + cultuur’ en ‘timing + geluk’. De komende tijd worden de IRIS succesverhalen onder de loep genomen en bekeken door deze zes ‘lenzen’. Het resultaat van deze analyse zal volgen in de komende maanden.

Succesvolle en langdurige samenwerking in Utrecht

In de afgelopen tien jaar is er in Utrecht een goed werkend ecosysteem van samenwerkingsverbanden ontwikkeld, waaronder in het Europese IRIS project. Verduurzaming van energie en mobiliteit op wijkniveau, met inzet van ICT en betrokkenheid van bewoners zijn de paradepaardjes van de Utrechtse regio. Wat is er nodig geweest om de transitie in gang te zetten? ‘Knight’ Gemeente Utrecht en ‘champions’ ondernemer Robin Berg, netbeheerder Stedin en installateur Bos Groep speelden een belangrijke rol in het realiseren van deze innovaties. ‘Boundary spanner’ Utrecht Sustainability Institute (USI) was cruciaal voor het in stelling brengen van bedrijven, kennisinstellingen en overheden. Ook zorgde USI voor verbinding van actoren, zodat zij elkaars taal begrijpen voor een vruchtbare samenwerking waarin timing belangrijk is geweest. Inmiddels is er in het Utrechtse ecosysteem een groot vertrouwen ontstaan tussen partijen. Wanneer een nieuwe mogelijkheid zich voordoet, zoeken zij elkaar direct op om samen een projectvoorstel te smeden. Door deze hechte samenwerking kunnen innovaties in de Utrechtse regio steeds sneller worden doorontwikkeld.

> Bekijk hier het uitgebreidere artikel en beelden van de bijeenkomst terug (in het Engels)