In het project IRIS investeren een groot aantal Utrechtse partners in Kanaleneiland-Zuid. Samen met de bewoners gaan zij de uitdaging aan om de sociale huisvesting, energievoorziening en mobiliteit te verduurzamen. Zo werken zij aan een gezonde, betaalbare en fijne wijk.

De IRIS-partners nemen maatregelen als:

• Renovatie van 12 flats (644 sociale huurwoningen) van Bo-Ex in Kanaleneiland-Zuid naar (bijna) energieneutrale woningen
• Uitrol van elektrische deelauto’s en de introductie van elektrische bussen in Kanaleneiland-Zuid, die rijden op lokaal opgewekte energie
• Plaatsing van slimme meterkasten in woningen, zodat er minder energie verloren gaat
• Ontwikkeling van een ICT platform met open data, waarop data-uitwisseling plaatsvindt ter ondersteuning van het project
• Organiseren van co-creatie sessies met bewoners en betrekken van scholen en scholieren in het verduurzamen van de wijk

Oplossingen per transitiepad

De strategie voor de bovenstaande maatregelen is onderverdeeld in vijf transitiepaden. Binnen elk transitiepad werken de partners aan een specifieke set oplossingen.

Oplossingen transitiepad #1: Energiezuinige wijken
	Near zero energy stadswijken: · Wijkbrede PV-panelen · Lage temperatuur (LT) warmtenet · Energiemanagementsysteem voor huishoudens (Toon) · BENG renovaties (Bijna Energie Neutraal Gebouw) · Hybride warmtepompen voor verwarming en water · Slimme straatverlichting op gelijkstroom (DC) · Smart grid met AC/DC switchboxes

Oplossingen transitiepad #2: Slim energiemanagement en -opslag
	Meerdere bronnen voor stadsverwarming: · Lage temperatuur stadsverwarmingssysteem
	Flexibel elektriciteitsnet: · Slim energiemanagement voor afstemming energievraag en –aanbod, m.b.v. slimme meters, elektrische auto’s, batterijopslag, slim laden en interoperabiliteit · Gelijkstroomnetwerk voor slimme straatverlichting
	2nd life batterijen:  · Vehicle-2-grid laadpunten voor elektrische auto’s en elektrische bussen · Stationaire energieopslag met 2nd life EV-batterijen in appartementencomplexen

Oplossingen transitiepad #3: Betaalbare elektrische mobiliteit
	Vehicle-2-grid and smart solar charging: · Bidirectionele vehicle-2-grid laadpalen op zonne-energie, als onderdeel van een dynamisch energiesysteem op wijkniveau · Vehicle-2-grid (deel)auto’s op zonne-energie en vehicle-2-grid bussen op op zonne-/windenergie
	Innovatieve mobiliteitsdiensten: · Duurzame mobiliteit als dienst met “We Drive Solar”, deelautosysteem met elektrische voertuigen op zonne-energie

Oplossingen transitiepad #4: Digitaal stadsinnovatieplatform
	Energiemanagement: · Monitoren van flexibiliteit van het elektriciteitsnet (e.g. PV output en opslagcapaciteit) · Energiearmoede bestrijden, o.a. met vroegtijdige waarschuwingen aan woningcorporaties als de energierekening van huishoudens omhoog gaat
	Stedelijke datadiensten: · Monitoren van elektrische mobiliteit met LoRa-netwerk (Long Range Low Power) · Slimme straatverlichting met sensoren
	Stadsbeheer en stadsplanning: · 3D Utrecht City Information Model, met gebruik van GIS en BIM
	Mobiliteitsdiensten: · Monitoren van mobiliteitspatronen op wijkniveau o.b.v. data OV en (deel)auto gebruik, GPS en verkeersstromen

Oplossingen transitiepad #5: Co-creatie van oplossingen met bewoners
	Veranderen dagelijks energieverbruik: · Identificeren van change agents en bouwen van een gemeenschap · Virtual reality (VR) ervaring van duurzame woning en wijk van de toekomst
	Living labs: · Co-creatie activiteiten en workshops met bewoners in lokale innovatiehubs
	Informatie voor gedragsverandering: · Scholen in de wijk doen mee: leerlingen doen stages en schoolopdrachten en worden onderdeel van de vernieuwing · Slimme straatverlichting benutten: bewoners denken mee over invulling en apps om de wijk te verbeteren

Replicatie, integratie en opschaling van oplossingen

Sommige van de bovenstaande oplossingen hebben zich elders in Utrecht al bewezen. In het IRIS-project repliceren de partners deze oplossingen in Kanaleneiland-Zuid, zodat ook de bewoners in deze wijk er baat bij hebben. Denk aan het duurzame energiesysteem op wijkniveau Smart Solar Charging, dat zich onder andere al in de wijk Lombok bewees.

Deze stedelijke dynamiek van replicatie, integratie en opschaling ziet er zo uit:

De Utrechtse IRIS-partners wisselen de oplossingen en ervaringen vervolgens uit met de andere zes deelnemende steden. En op haar beurt wordt Utrecht gevoed door de best practices uit de andere steden. Deze Europees-brede dynamiek van replicatie, integratie en opschaling ziet er als volgt uit:

> Lees meer over de transition tracks die bij de oplossingen horen.